Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

Μεταφράσεις σταντ-απ!

Μόλις πριν λίγες μέρες ανακάλυψα τον σταντ-απ κωμικό Τζίμι Καρ και έχω ξετρελαθεί! Ψάχνοντας, λοιπόν, για βίντεο, συνεντεύξεις ή χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλά του, έπεσα πάνω σε αυτό το μπλογκ με βίντεο σταντ-απ με ελληνικούς υποτίτλους. Πολύ καλή δουλειά, για κάτι πολύ άχαρο: τη μεταφορά του χιούμορ από έναν κώδικα επικοινωνίας σε έναν άλλο.

Θυμήθηκα τι είχα τραβήξει όταν μετέφραζα υποτίτλους για την κυκλοφορία των DVD του Monty Python's Flying Circus και συγκεκριμένα ένα σκετσάκι που θυμάμαι όταν το είχα δει, σταμάτησα, κοπάνησα το κεφάλι μου στο γραφείο και μετά έβαλα τα κλάματα. (Υπερβάλω, δεν έβαλα τα κλάματα, έβαλα τις φωνές). Ιδού το βίντεο:


59 δευτερόλεπτα μεταφραστικού πανικού! Πολλά τα προβλήματα, το κυριότερο πως το αστείο βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην πρόσληψη της κλιτικής ως ονομαστική που στα αγγλικά είναι ομόηχες. Στα ελληνικά πάλι, όχι. Η λύση μου ήταν να αλλάξω λίγο το νόημα του διαλόγου και να παίξω με τη στίξη. Και αφού είχε λυθεί αυτό, να ασχοληθώ με τη χρήση των παρηχήσεων στο τέλος του σκετς. Ιδού οι υπότιτλοί μου!

ΜΠΕΡΤΕΝΣΟ
Άλμπατρος.

ΓΙΑΤΡΟΣ
Ο κ. Μπέρτενσο;

ΜΠΕΡΤΕΝΣΟ
Εγώ, ο γιατρός;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Όχι, εγώ γιατρός,
εσεις κ. Μπέρτενσο.

ΜΠΕΡΤΕΝΣΟ
Γιατρέ, η γυναίκα μου;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Όχι εγώ, η ασθενής είναι.

ΑΔΕΡΦΗ
Ελάτε από εδώ.

ΜΠΕΡΤΕΝΣΟ
Εγώ, αδερφή;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Όχι. Αυτή αδερφή.
Εγώ γιατρός. Εσείς κ. Μπέρτενσο.

ΝΟΣΟΚΟΜΑ
Δρ Γουόλτερς.

ΓΙΑΤΡΟΣ
Εγώ, νοσοκόμα.
Εσείς κ. Μπέρτενσο. Αυτή αδερφή.
Εσύ, γιατρός;

ΝΟΣΟΚΟΜΑ
Γιατρός; Όχι.

ΓΙΑΤΡΟΣ
Όχι γιατρός.
Καλέστε ασθενοφόρο.

ΑΔΕΡΦΗ
Τι να πιει;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Γεια, τρως; Νόσο; Κώμα;
Βράσε αυτόν,
καις εμένα, νοσοκόμα.

ΝΟΣΟΚΟΜΑ
Και σε σας, τι;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Εγώ γιατρός.
Εσείς Μπέρτενσο. Αυτή νοσοκόμα.

ΜΠΕΡΤΕΝΣΟ
Γιατρέ, η γυναίκα μου;

ΓΙΑΤΡΟΣ
Όχι νοσοκόμα.
Αυτή νοσοκόμα.
Γυναίκα σας ασθενής.
Αυτή νοσοκόμα γυναίκας σας.
Γιατρός εγώ. Ποιας είσαι εσύ;
Πιάσεις εσύ; Πια σείσε εσύ!
Εγώ γιατρός.
Άλμπατρος!

Κράτησα το μοίρασμα των υποτίτλων όπως εμφανίζεται στο DVD, απλώς έκανα το κείμενο συνεχόμενο. Δεν τα πήγα και άσχημα, νομίζω!  Αν και ο υπότιλος για τον οποίο είμαι υπερήφανος είναι από ένα επεισόδιο The Simpsons που είχα μεταφράσει, πάλι για DVD: η Πρόνοια έχει πάρει τα παιδιά των Σίμσον και τα έχει δώσει στο θρησκόληπτο Φλάντερς, ο οποίος ξεστομίζει την εξής ατάκα:

I'm not going to pass any judgment on Homer,
that's for our vengeful God to do.

Το θέμα όλο είναι στη λέξη "vengeful". Η πρώτη σκέψη ήταν το «εκδικητικός», όμως δεν υπήρχε περίπτωση ο Φλάντερ να χαρακτήριζε το Θεό έτσι. Να είναι καλά ο καλύτερος φίλος του μεταφραστή, το λεξικό, γιατί εκεί βρήκα την απόλυτη λέξη που ήταν κατάλληλη να αποδώσει και το νόημα και το χαρακτήρα του ήρωα:

Δεν θα κρίνω εγώ τον Χόμερ,
αυτό θα το κάνει ο φιλέκδικος Θεός μας.

Ξεκουράζω τη θήκη μου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: