Δευτέρα 8 Αυγούστου 2011

Τσίμα-τσίμα βγήκ' η ρίμα!

Μόλις τελείωσα και την τρίτη πράξη (το πρώτο χέρι δηλαδή) από την όπερα που διασκευάζω και θέλω να γράψω για κάτι που συνάντησα αυτές τις μέρες. Είναι, λοιπόν, ο βασιλιάς της Αιθιοπίας, ο Αμονάσρο και τραγουδάει τα εξής στην έρμη την κόρη του, τη σκλάβα, τη δούλα, την Αΐντα:

Su, dunque! sorgete / Then, Egypt's fierce nation
Egizie coorti / Our cities devoting
Col fuoco struggete / To flames, and denoting
Le nostre città / What ruins your path!

Spargete il terrore / Spread wide devastation
Le stragi, le morti / Your fury unbridle
Al vostro furore / Resistance is idle
Più freno non v'ha / Give loose to your wrath!

Δεν τρελάθηκα και τους έκανα εμπριμέ τους στίχους, απλώς ήθελα να είναι σαφές η δομή της ομοιοκαταληξίας (την οποία δομή η αγγλική μετάφραση την άλλαξε λίγο, ας μην το κάνουμε θέμα). Αυτές οι δύο στροφές τραγουδιούνται με τέτοια ταχύτητα που δεν υπάρχει περίπτωση κανείς να το πάρει χαμπάρι πως υπάρχει μια τέτοια περίπλοκη ομοιοκαταληξία. Κάποιος λόγος θα υπάρχει που ο λιμπρετίστας θέλησε να είναι τόσο πυκνός ο λόγος του ήρωα. Στην αυθεντική εκδοχή, εικάζω πως είναι λόγω της βαρύτητας του λόγου του και της επιτακτικότητας να προκαλέσει αυτός ο λόγος τα επιθυμητά αποτελέσματα στον ήρωα που τα ακούει. 
 
Αντίστοιχα λοιπόν κι εγώ θέλησα να κρατήσω αυτή τη δομή στο ελληνικό κείμενο. Επειδή πρόκειται για διασκευή από τα υπόγεια μέχρι τα ρετιρέδια, το κείμενο δεν ανταποκρίνεται σε αυτά που λένε στο αυθεντικό.
 
Ναι, το λαό λα-
οπλάνοι μπορεί να
γελάσουν αν όλα
του πουν που ζητά
 
Αλλά, δεν γνωρίζουν
ο κόσμος εκείνα
που αποφασίζουν
κλιμάκια υψηλά
 
Επαναλαμβάνω πως η ταχύτητα που τραγουδιέται αυτό δεν χωρίζει τις λέξεις όπως έχω χωρίσει τη λέξη «λαοπλάνοι», κάθε στροφή λέγεται με μία ανάσα! Η πυκνή δομή του λόγου στο κείμενο αιτιολογείται από το γεγονός πως αυτό που λέγεται είναι κάτι τόσο τετριμμένο που σχεδόν έχει αποκτήσει θέση τσιτάτου, κάτι σαν παροιμία.
 
Αυτά τα ολίγα! Μένει ακόμα μια πράξη και μετά... το χτένισμα!